Czy o tym coś wiecie?

>Pewnego razu, jeden z uczestników grupy- odwiedzającej fort, zadał mi pytanie. Czy wiem coś, o potężnych moździerzach , których wojska niemieckie użyły w 1941 roku przy oblężeniu Twierdzy Brzeskiej? Nie miałem zbyt dużej wiedzy na ten temat,ale podtrzymując rozmowę podzieliłem się tym, o czym wówczas wiedziałem.Mój rozmówca stwierdził,że jest to bardzo ciekawa historia,niewielu o niej wie, a pewnie chętnie by o tym usłyszeli.W tym momencie zrodziła się myśl,że może warto napisać krótkiego posta na ten temat. Kilka słów o samych moździerzach,-60-cm Karl Geart 040. Były to najcięższe samobieżne moździerze II wojny światowej.Popularnie były zwane Karl-od imienia ich konstruktora,generała artylerii-Karla Beckera.W sumie wyprodukowano ich siedem.Nadano im imiona własne-Bogów,z mitologii nordyckiej.Masa jednego moździerza, od 124-do 126 ton.Miotały pociskami o wadze;1250kg 1700kg i 2170 kg na odległość 3-4 km.Zapewniały przebicie muru z żelazobetonu do 3.5 m.Były skuteczne przeciwko silnym twierdzom,fortom i liniom umocnionym. Po raz pierwszy użyto ich w ramach planu "Barbarossa' -22.06.1941r, ataku Niemiec na Związek Radziecki. Pierwszy zestaw wagonów z- rozłożonym moździerzem, przybył na stację kolejową w Terespolu wieczorem-18.06.1941 roku.Pod osłoną nocy,przy wzmożonej czujności,w ścisłej tajemnicy,zabezpieczeniu przed rosyjską obserwacją z wież obserwacyjnych, dokonano jego rozładunku,następnie złożono i ustawiono na stanowisku bojowym.Podobnie było z drugim moździerzem,który przybył w nocy z 20-na 21.06.1941 roku.Stanowiska bojowe znajdowały się na południe od Terespola.Na wyposażeniu było 36 pocisków.W pierwszych trzech dniach,22-24.06.41. moździerze oddały w kierunku Twierdzy Brzeskiej, w sumie 31 wystrzałów.W przypadku pozostałych 5 pocisków wystąpiły wady amunicji, w postaci klinowania sie pocisków w lufach.Uszkodzenie naprawiono.W wyniku ostrzału trafiono,między innymi w Barbakan przy Bramie Terespolskiej,Fort Wschodni i inne cele.W tajnym raporcie przedłożonym Hitlerowi przekazano ,że wykorzystanie Karlów było bardzo skuteczne.To była wersja oficjalna. Spotkałem się także z wiadomościami zasłyszanymi na ten temat.W tej wersji- mówionej, na plan pierwszy wysuwa się stwierdzenie,że w trakcie rozładunku jednego moździerza- pękła szyna kolejowa i wykoleił się parowóz ciągnący zestaw wagonów.Podobno awarię sprawnie usunięto.W tej pogłosce mówi się,że podczas oddawania strzałów w kierunku Twierdzy Brzeskiej w wielu okolicznych domach,w oknach pękały i wypadały szyby.Niektórzy mieszkańcy podczas wybuchu, mieli odczucie trzęsienia ziemi , z panicznej trwogi drżeli i łapali się za głowy.Była to potężna siła odrzutu.Wedle tej wersji jeden moździerz był ustawiony po wschodniej stronie torów,przed dzisiejszym przejazdem kolejowym,między torami kolejowymi, a dzisiejszą ulicą E.Orzeszkowej ,gdzie znajdował się wówczas duży utwardzony brukiem plac.Drugi moździerz, miał stanowisko bojowe przy wylocie brukowanej drogi z Koroszczyna w kierunku skrzyżowania dzisiejszej ulicy Fortecznej z Aleją Marzeń. .Niestety,nie udało mi się znaleźć wiarygodnego świadka, który potwierdziłby te wiadomości.Ale być może jest w tym jakaś część prawdy. Przeglądałem bowiem niemieckie kroniki działań bojowych z tego okresu i oto pod datą dnia 21.06.1941 r spotkałem taki zapis. "godz.14.00 zajmowane są stanowiska dowodzenia poszczególnych jednostek wojskowych.W ciągu dnia wydawany jest rozkaz Furera żołnierzom frontu wschodniego.Przy rozładunku działa(Karl) występują pewne trudności techniczne,nie mniej jednak udało się w odpowiednim czasie doprowadzić oba działa do pozycji bojowej". Źródło:WA-ma RH 26-1620 "Kriegstagebuch ia". W kronikarskim , lakonicznym zapisie jest więc wyraźne napomknięcie o"trudnościach"jakie wystąpiły.W kręgu wtajemniczonych było wiadomo-o co chodzi-co to oznaczało. Po zakończeniu ostrzału Twierdzy Brzeskiej moździerze wycofano do Niemiec gdzie poddano je naprawom i przeglądom.Jeden z moździerzy ponownie został skierowany do Twierdzy Brzeskiej w sierpniu 1941r.Wówczas to Hitler wraz z Mussolinim oglądali zdobytą twierdzę i wzbudzające podziw osiągnięcie niemieckiej techniki wojskowej-moździerz -Karl. https://prochowniaterespol1.blogspot.com/2013/03/z-lotniska-terespol-do-twierdzy.html?m=1 Wobec tego wracam do pytania. A może, coś więcej o tym wiecie?.

Model moździerza i foto-KARL-24.02.2013r wyk.Ł.Matwinski.

Jedyny zachowany moździerz-Karl-znajdujący się w Muzeum Broni Pancernej i Sprzętu w Kubince-Federacja Rosyjska.Pierwotna nazwa-Adam-zmieniona na -Baldur-Bóg w mitologii nordyckiej. 

Pamiątkowy kubek z Muzeum Broni Pancernej i Sprzętu-Kubinka k/ Moskwy.

Jednego możdzierza wojska niemieckie użyły przy niszczeniu Warszawy w czasie Powstania Warszawskiego w sierpniu 1944 roku.Korpusy-skorupy pocisków przeciw betonowych do moździerza-Karl.Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Foto;Ł.Matwinski Opracował;Karol Niczyporuk