Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie."
Antoni Malczewski (1793-1826).
Wszyscy poddajemy się w obliczu nieubłaganej śmierci .Uczynili to wszyscy , którzy żyli przed nami.
Zbliża się Listopad-miesiąc pamięci o zmarłych.W długim łańcuchu pokoleń pamięć o zmarłych uwieczniają żywi.To upamiętnienie przybiera różne formy.
Fortyfikacyjny charakter bloga skłonił mnie do poszukiwań nagrobków na których symbolika militarna jest mocno zaakcentowana. Te nagrobki skupiły moją uwagę.
W Lublinie, blisko śródmieścia, na ulicy Ewangelickiej znajduje się Kościół Ewangelicko-Augsburski pod wezwaniem Świętej Trójcy.Przy kościele zachowały się szczątki przykościelnego cmentarza, na którym znajduje się kilkanaście nagrobków.
Nagrobek ten jest formą złożoną,częściowo naśladującą antyczny sarkofag i dorycki portyk.
Przypomina mi trochę stojący na cokole dorycki portyk, którego konstrukcja wsparta jest na czterech kolumnach-w tym przypadku,lufach armatnich, z wypełnionym wnętrzem-blok piaskowca w środku.Ta część pomnika okryta została belkowaniem doryckim składającym się z fryzu, tryglifów,metop i przykryta została płaskim dachem, na którym znajduje się platforma, na której złożono dwie baterie kamiennych kul armatnich.
Na kulach i wysięgnikach znajduje się podwyższenie na którym spoczywa wysoko wyniesiona kamienna trumna-symbol śmierci.
Być może trumna zwieńczona była krzyżem.? Na środku trumny zachował się i jest widoczny wystający element żelazny. Chociaż, symbol krzyża na nagrobkach cmentarzy ewangelickich stosowano dość oszczędnie.Na boku piaskowca- będącego miedzy kolumnami, widnieje panoplia-motyw dekoracyjno-symboliczny złożony z broni białej i chorągwi ułożonych pionowo wokół kartusza-ozdobnego obramowania tarczy herbowej zmarłego. Sama tarcza jest gładka-nieczytelna.
Na pomniku brak jest inskrypcji o zmarłym.
Zacząłem wiec poszukiwać danych, aby móc ustalić nazwisko zmarłego. Z trudem dotarłem do skąpych informacji ,z których wynika,że prawdopodobnie, jest to nagrobek hrabiego, generała majora Aleksandra K. Oppermana (1803-1855).
Aleksander Karłowicz Opperman urodził się w 1803 r. w rodzinie którego ojcem był Karol Opperman, inżynier generał,wybitny fortyfikator w armii rosyjskiej.
Syn podobnie jak ojciec rozpoczął karierę wojskową.Wspinał się po kolejnych szczeblach drabiny wojskowej.Walczył na Kaukazie,brał udział w stłumieniu Powstania Listopadowego w Polsce w 1831 roku.W tym czasie otrzymał stopień pułkownika.Ponownie był na Kaukazie.Generałem-majorem mianowany został w 1840 roku.
Od 21.12 1852 był komendantem rosyjskiej twierdzy w Zamościu.Tam też zmarł- 24.05.1855 r-podobno na cholerę,tak jak i jego ojciec.
Pochowany został na cmentarzu przykościelnym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Lublinie.
Podobizny zmarłego i pochowanego w Lublinie, generała Aleksandra Oppermana ,nie udało mi się odnaleźć.
Dzięki uprzejmości kolegi A.Korkotadze -pracownika Muzeum -Memorialny kompleks Twierdza Brzeska-bohater,-Brześć,otrzymałem podobiznę ojca Aleksandra Oppermana.
Plan budowy tej twierdzy - car Mikołaj I Pawłowicz (1796-1855), zatwierdził w 1829 roku.
Karol Opperman zmarł w Wyborgu.
Inne nagrobki które wzbudziły moją uwagę.Cmentarz przy ulicy Lipowej w Lublinie.
Kaplica na cmentarzu prawosławnym przy ulicy Lipowej w Lublinie.
Dopisek;20.10.2023r.
Ten wyjątkowy,niepowtarzalny,wyróżniający się,rzucający się w oczy nagrobek -odnalazłem na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.Na tym grobie symbolika militarna została ukazana w sposób nie budzący wątpliwości.Jest to grób-Jędrzeja Węgłowskiego (1789-1861), który rozpoczął służbę wojskową w armii francuskiej, następnie polskiej i zakończył w stopniu generała majora-w armii rosyjskiej.Był on wynalazcą pierwszej żelaznej lawety w armii rosyjskiej, która została zastosowana w artylerii fortecznej i nadbrzeżnej.
Zachęcam do odwiedzania naszych nekropolii.
Tekst i foto;K.Niczyporuk
