Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, twierdze odziedziczone po zaborcach zostały przemianowane na- Obozy Warowne. Takim Obozem Warownym stała się Twierdza w Brześciu n/Bugiem. Nazwa Obóz Warowny Brześć wielokrotnie występuje we wspomnieniach, opisach i raportach.
O ile przekazów ustnych i źródeł pisanych o samej Twierdzy spotyka się wiele, to już o fortach i terenach na nich rozlokowanych, jest bardzo mało.
Dlatego też odnalezione- nawet drobne wzmianki,wieści o tych terenach są dla nas cenne i wzbudzają niezwykłą ciekawość.
W tym poście przedstawiam- taką odnalezioną wzmiankę, fragmenty wspomnień z 1939 roku, które chociaż w niewielkim stopniu lukę tę wypełniają.
Są to wspomnienia- Józefa Lecha, podoficera zawodowego w stopniu kaprala, który po marcowej mobilizacji 1939 roku został przeniesiony do nowo powołanego 9 Batalionu Saperów w Brześciu nad Bugiem.
Oto fragment jego wspomnień:
"W dniu mobilizacji (25 marca 1939 r.) zaraz po umundurowaniu i uzbrojeniu pierwsza kompania odmaszerowała do nowego m.p. (miejsce postoju) w Łobaczewie koło Terespola w odległości kilku kilometrów od Twierdzy Brzeskiej. Wolny czas na nowym m.p. wykorzystano na uporządkowanie ewidencji i uzupełnienie sprzętu saperskiego.
W kwietniu 1939 r. kompania nasza otrzymała rozkaz budowy zaplecza magazynowo- warsztatowego na lotnisku w Małaszewiczach. Po wykonaniu zadania, na początku czerwca 5 lub 7 (dokładnej daty nie pamiętam), odmaszerowaliśmy do Brześcia i po załadowaniu sprzętu na rampie odjechaliśmy z całym batalionem do Bydgoszczy, a potem do Koronowa". Tam -"Pierwszego września 1939 r. o świcie, około godziny 5.00 obudził nas huk dział od zachodniej granicy..."*
A oto fragment wspomnień dowódcy 9 Batalionu Saperów w Brześciu n/Bugiem-mjr Witolda Brzezińskiego:
"Po zmobilizowaniu 9 Baon Sap. (Batalion Saperów) został przesunięty 25 III z koszar w Brześciu do rejonu wsi Łobaczów, Łobaczów Nowy, Lechaty (Łobaczew Duży, Łobaczew Mały, Lechuty) wszystkie około 5 km na zachód od Brześcia n.B, w tym celu ażeby zwolnić koszary dla mobilizacji innych jednostek. W Łobaczowie(Łobaczewie) odbyła się przysięga 9 Batalionu na Sztandar 6BSap. (6 Batalionu Saperów) odebrana przez ppłk.Szuberta.
Na szczęście 9 Baon Sap. miał jeszcze czas aż do 5 czerwca na wewnętrzne zgranie i przeszkolenie rezerwistów. W tym celu urządziłem kilka ćwiczeń bądź pojedynczymi pododdziałami ,bądź całym batalionem. Należało przeszkolić motorzystów, szoferów (kierowców), obsługi ckm (ciężkiego karabinu maszynowego) i rkm (ręcznego karabinu maszynowego), łączności itp., a także oficerów w strzelaniu z pistoletów."*
W świetle tych wspomnień, rodzi się pytanie. Czy Fort w Łobaczewie był miejscem niektórych z tych zdarzeń? Nie znam odpowiedzi na to pytanie. Mogę jedynie snuć domysły. Być może.
*-Witold Brzeziński, Józef Lech-Wrzesień 1939r.9 Batalion Saperów.Str. 9 i 23.
Siedlce 2012.
Tekst i foto: K.Niczyporuk
