Spotkałem tam ciekawe plany fortów, w tym,Fortu VI Terespol i Fortu VII w Łobaczewie. O planie tego drugiego chciałbym opowiedzieć więcej.
Niżej-"Plany dziewięciu oddzielnych umocnień z umiejscowieniem na nich oznaczonych budowli."
U góry z lewej strony napis drukowany-"Oryginalne plany wszystkich dziewięciu brzeskich fortów zbudowanych w okresie lat 1877-1888 i stanowiących pierwszy pierścień twierdzy."
Zamieszczone w tej pozycji plany pochodzą ze strony-ibrest.ru
Plan Fortu VII w Łobaczewie znajduje się na stronie 26, w trzecim rzędzie-pierwszy po lewej.
Jest to najstarszy plan Fortu VII w Łobaczewie z jakim dotychczas się spotkałem.
Fort ma narys pięcioboku. Od czoła i boków-przedpola, jest obrysowany stokiem- usypanym wzniesieniem ziemnym. Za stokiem w kierunku fosy wodnej fortu znajduje się droga kryta- pierwsza zewnętrzna linia obrony pozwalająca też ukryć przed nieprzyjacielem ruchy wojsk własnych.
Od tyłu- zapola, przebiega droga dojazdowa do fortu. Po zewnętrznej stronie tej drogi, od strony południowej-w kierunku Terespola, na planie naniesiony jest ceglany dom komendanta fortu. Obok domu, na planie widnieje drewniana wiata na drewno, dalej drewniane pomieszczenie WC.
Na wysokości wjazdu do fortu- przy tej samej drodze, mamy oznaczony budynek przeznaczony dla potrzeb artylerii, dalej dom drewniany do dyspozycji dwóch młodszych oficerów (subaltern) ,następnie budynek stajni dla koni. Fort dookoła otoczony jest fosą wodną-kolor niebieski.
Z drogi dojazdowej, wchodzimy przez most nad fosą i kaponierę szyjową na teren fortu.
Będąc na dziedzińcu widzimy oznaczone punkty symetryczne- dwie studnie.
Za nimi w formie prostokąta zaznaczone na czerwono zostały ceglane koszary.Obiekt zapewniający byt załodze.Znajdowały się tam między innymi:kuchnia,stołówka,noclegownia,magazyn broni, areszt i WC.
Patrząc na wprost, za koszarami znajduje się wejście do prochowni,i dalej ceglana kaponiera czołowa.
Wewnątrz fortu, po obrzeżu, w pewnej odległości od fosy narysowano wał wysoki dla stanowisk artylerii, który przecięty został w poprzek trawersami-poprzecznicami.W sumie trawersów jest osiem ,po cztery z każdej strony.Pełniły one ważną rolę w obronie obiektu.Zabezpieczały wał przed większymi zniszczeniami ostrzału artylerii wroga. W ceglanych trawersach chroniły się załogi własne podczas ostrzału nieprzyjaciela ,a jednocześnie szybko z nich wybiegały- na wał, aby podjąć obsługę dział ,w przypadku konieczności obrony.
W dwóch narożnikach części środkowej narysu, widzimy ,wejścia do prochowni i dalej do półkaponier.
Plan jest ciekawy i wartościowy.Pogłębia zakres wiadomości o tym obiekcie, w blogu i poście popularyzującym tematykę fortyfikacyjną na naszym terenie.
Pewien niedosyt poznawczy może wynikać stąd,że brak jest daty sporządzenia tego zestawu planów i autora tej pracy.
Reprodukcję planów otrzymałem od Aleksandra Korkotadze-pracownika Muzeum i za jego zgodą mogę te plany przedstawić w tym poście.*
Na samej górze- tytuł dokumentu-" Twierdza Brześć Litewski."
W rogu po prawej stronie-"Dokument II.Dodatek do raportu Nr 4485. 24-grudnia 1899r."
Podtytuł-"Plan dziewięciu oddzielnych umocnień, półstałych prochowni , skazmatowanych izb dla jednego z pułków 2 Dywizji Piechoty,cegielni,połowy artyleryjskiego parku ciężkiej artylerii,Intendenckiego osiedla- (wojskowego nadzoru),ze wskazaniem wszystkich inwestycji oznaczonych NN zgodnie z Wykazem Wojskowych budowli."
Na dole po prawej stronie-"Naczelnik Oddziału Inżynieryjnego Twierdzy Brześć Litewski.
Generał Major"-podpis nieczytelny.
Na plan ten nie została naniesiona kaponiera szyjowa-czyli obiekt, który w planie z przewodnika figuruje pod liczbą porządkową 700 i zaznaczony jest na czerwono po obu stronach, za mostem nad fosą.
W wykazie- foto poniżej, kaponiera szyjowa figuruje, ale na planie jej brak.
Tytuł dokumentu-"Zestawienie wszystkich budowli oznaczonych NN zgodnie z Wykazem Wojskowych inwestycji,dziewięciu oddzielnych umocnień,półstałych prochowni, skazmatowanych izb dla jednego z pułków 2 Dywizji Piechoty,cegielni,połowy artyleryjskiego parku ciężkiej artylerii,Intendenckiego osiedla-(wojskowego nadzoru)."
Na dole, pierwszy po lewej,-"Zestawił Kierownik Pracowni Kreślarskiej Inżynier Kapitan"-podpis nieczytelny.
Drugi po prawej-"Naczelnik Oddziału Inżynieryjnego Twierdzy Brześć Litewski.
Generał Major"-podpis nieczytelny.
Wykaz obiektów Fortu VII w Łobaczewie w zbliżeniu.
Liczba porządkowa,660-"Prochownia".760-"Kamienna studnia".758-"Wartownia".759-"Pomieszczenie przy wartowni".
Pierwszą prochownię -Twierdzy Brzeskiej, po zachodniej stronie Bugu,-obecnie w Terespolu, Rosjanie wybudowali -prawdopodobnie, pod koniec wieku XIX. Ceglano-ziemna prochownia zlokalizowana była, koło obecnego polsko-białoruskiego drogowego przejścia granicznego Terespol-Brześć.
Prochownia ta została- częściowo, zniszczona w 1944 roku przez wycofujące się oddziały niemieckie.
Dalsze przeobrażenia- po wojnie, spowodowały,że obecnie bardzo trudno doszukać się tu śladów tego obiektu.
Ta prochownia na mapie z 1911 r.
*-Dziękuję koledze Aleksandrowi Korkotadze za pomoc i udostępnienie zestawu planów i wykazu obiektów, z" Memorialnego Kompleksu Twierdza Brzeska-bohater"-Brześć-Białoruś.
miasta TERESPOL.
W głębi koszary szyjowe.
Foto;Listopad 2019 r.
W 1910 roku stanowisko komendanta Fortu VII w Łobaczewie objął:Michał Stanisławowicz Krepowicz i zamieszkał- wraz z rodziną, w tym domu.Oto jak w swoich wspomnieniach- to wydarzenie, opisała jego córka.
"W 1910 r., w lutym, tata został mianowany komendantem fortu nr 7, położonego cztery wiorsty(ok.4 km) od twierdzy. Pamiętam, jak moja matka płakała i nie chciała wyjeżdżać mówiąc, że to taki zaścianek i nuda, ale musiałam się podporządkować, bo to był awans i trochę uszczęśliwił mojego ojca. Ja też nie chciałam wyjeżdżać, pamiętam, że myślałam, że też będę się tam nudzić, ale nie pytano mnie o to. Pamiętam, jak przyjechaliśmy do tego fortu, jaki tam panował chaos i paskudztwo. Duży, ładny, mały domek z mnóstwem budynków gospodarczych, wielkie błotniste podwórko pełne gratów, wielki, goły, wyrwany z ziemi ogród z wyrwanymi drzewami i gnojówką na środku. Pokoje były gołe, dudniące, niewygodne i brudne, a całe miejsce znajdowało się w stanie ruiny. Nie mogłam uwierzyć, że przed nami mieszkał tam jakiś człowiek; pachniało stęchlizną i nie nadawało się do zamieszkania. O poprzedniku mojego ojca krążyło wiele dowcipów; był to drugi Pluszkin(postać z powieści,N.Gogola-"Martwe dusze"-chorobliwy skąpiec,żałujący sobie i innym ), który gromadził różne niepotrzebne graty, kawaler, niechluj, który nie miał pojęcia o wygodzie i czystości. Byłam przerażona, po prostu przerażona po naszym wesołym mieszkanku w twierdzy, i nie mogłam sobie wyobrazić, że to wszystko może się udać. Wydaje mi się, że płakałam też z tego powodu w towarzystwie mamy. ( wspierając mamę).
Pamiętam, jak tata uspokajał mamę, mówił jej, że wszystko się ułoży, że wszystko zostanie naprawione, posprzątane i wyrzucone, że ona też będzie mogła się ustatkować, wygodnie urządzić, zająć się domem i być prawdziwą gospodynią. Ale na mamę to nie działało. Kobietę trudno jest przekonać.
Ale rzeczywiście tata miał rację, w bardzo krótkim czasie wszystko zaczęło wyglądać inaczej, wszystko zostało usunięte z podwórka, z ogrodu, zlikwidowano sterty obornika, mieszkanie zostało wyremontowane i zaczęto je urządzać i meblować. Moja mama nie tęskniła za bardzo, ponieważ miała wszelkie możliwości, aby odwiedzić twierdzę i Brześć, kiedy tylko chciała. Nie minęło więcej niż kilka miesięcy, a już zawarliśmy znajomości, sąsiedzi, zawiadowca stacji i dróżnik,(zawiadowca stacji Terespol był wtedy- pan Filippowicz, a mistrzem drogowym Roman Płatonowicz Andrejew) bardzo miłe, sympatyczne rodziny, z którymi do dziś mam tylko najlepsze wspomnienia."
Rodzicami Michała Krepowicza byli:Stanisław Krepowicz (1840-1919) ,ojciec,Polak,katolik i matka Nadieżda Iwcowa Ikowa(1850-1911)-Rosjanka,prawosławna.Odwiedzili oni syna gdy ten był komendantem fortu w Łobaczewie.
Tłumaczenie własne;K.Niczyporuk
Dziękuję-A.Korkotadze,za udostępnienie.
Pozostałości drogi krytej.Po prawej stronie kaponiera czołowa.Foto;29.08.2019 r.
Półkaponiera barkowa.Foto;19.11.2019 r.
Zdjęcie Fortu VII w Łobaczewie wykonane ze sterowca w 1915 r.
Koszary Fortu VII w Łobaczewie.Niestety ,ale w tym roku-z powodu pandemii, jestem tu nieobecny.Foto;22 lipca 2020 r.
Rok 2021-bywam tu częściej.
Foto;9 maja 2021.
W fosie fortecznej ponownie pojawiła się rodzina łabędzi.Foto;28.05.2021 r.
 | ||||
Foto;1.06.2021r. |
Foto;11.06.2021 r.
Dzisiaj-24.06.2021 r spotkałem przy fosie fortu młodego jelenia.
Foto;09.07.2021 r
Foto;10.07.2021 r.
Dzieło Międzyfortowe Kobylany I otwarte do zwiedzania.
RAJD ROWEROWY.
Foto;15.08.2021 r.
Foto;21.08.2021r
Foto;22.08.2021 r.
Dnia 24.10.2021 r.
Podsumowanie wyników Projektu "VELO FORT".Foto;26.10.2021r
Więcej na ten temat tutaj;/http://www.brestheritage.by/prezentacija-proecta-velofort-v-terespole/
http://www.brestheritage.by/project/novuj-velomarchrut-s-mobilnym-prilocheniem/
http://kulturacyfrowa.org/projekty/velo-fort/
Na terenie fortu pojawiła się nowa tablica informacyjna.Oby los okazał się łaskawy ,oby stała na tym miejscu jak najdłużej.Foto;grudzień 2021r.
Niestety...Foto;12.02.2022r.
W fosie fortecznej pojawiły się łabędzie.Foto;14.03.2022r.
Wiosenne porządki.Foto;19.04.2022 r.
Foto;24.04.2022r
Pojawiły się małe łabędzie-chyba dziewięcioro?. Foto;13.05.2022r
Foto;15.05.2022r.
Foto;04.06.2022r
Wejście do koszar.Foto;19.06.2022r.
Foto;20.06.2022r.
Foto;26.06.2022r.
Foto;26.06.2022r.
Foto;03.07.2022r.
Foto;09.07.2022r.
Łabędzie w fortecznej fosie.Foto;09.07.2022r.
Foto;23.07.2022r.
Foto;24.07.2022r.
Foto;07.08.2022r.
Fotorelacja z pobytu uczestników na Forcie VII w Łobaczewie Małym.
https://www.radiobiper.info/galeria/rodzinny-rajd-rowerowy-tajemnice-twierdzy-brzesc/
Kolejny rajd, którego uczestnicy zamierzają odwiedzić Fort VII w Łobaczewie planowany jest na sobotę 20 sierpnia br.Zapraszamy.
Uczestnicy Rodzinnego Rajdu Rowerowego wjeżdżają na teren fortu.Foto;20.08.2022r.
Foto;20.08.2022r.
Dzisiaj-02.09.2022r ,fort odwiedziła zorganizowana grupa rowerzystów z Urzędowa pow.kraśnicki,woj.lubelskie.
Pamiątki fortyfikacyjne z Gminy Terespol.
Łabędzie pływające w fosie fortu,w tle półkaponiera barkowa.Foto;18.09.2022r
Foto;25.09.2022r.
Foto;25.09.2022r
https://www.blogger.com/blog/post/edit/1557563764312994043/8252974451148269533
Lęgowisko łabędzi-fosa forteczna,od czoła fortu.Foto;23.04.2023r
W dniu 9.05.2023 r Fort VII w Łobaczewie odwiedzili uczniowie klas czwartych i piątych ze Szkoły Podstawowej im.S.Marusarza w Wojciechowie-powiat lubelski,Fotorelacja ze szkolnej wycieczki.
https://zswojciechow.pl/news/#photos:album:752
Wykluły się małe pisklęta.Jedno jajo nie wyklute.Foto;12.05.2023 r
Wypłynięcie na szerokie wody-rodzice z młodymi.Foto;14.05.2023 r.
Wczoraj-14.05.2023r Fort VII odwiedził autor prowadzący bardzo ciekawy Fotoblog rowerowy tojarobak:http://tojarobak.bikestats.pl/
Foto;24.05.2023r.
Rowerzyści z Gdyni .
https://www.facebook.com/photo/?fbid=697035252376193&set=pcb.697035559042829
Foto;09.06.2023r.
Niezwyczajny "gość-turysta" na tle koszar.Foto;11.06.2023r
Spacer po forcie o zachodzie słońca.Foto;19.06.2023r.
Foto;21.06.2023r.
Małych łabędzi było osiem,na tym foto widać tylko pięć.Foto;21.06.2023r
Obok fosy i półkaponiery południowej.Foto;25.06.2023 r.
Koszary.Foto;01.07.2023r.
Foto;9.07.2023r.
Sarenka na wale fortecznym.Foto;12.07.2023 r.
Lis na forcie.Foto;12.07.2023r.
Łabędzie w fortecznej fosie.Foto;12.07.2023r.
Foto;15.07.2023r
Foto;15.07.2023r.
Rowerzyści z Wybrzeża.Pobyt na terenie fortu od minuty 16.50-do 22.06.
https://www.youtube.com/watch?v=DTMzVoSXt-4
 | ||
| Płynący łabędź -po prawej stronie fragment rawelinu.Foto;29.07.2023 r. |
Wycieczkowicze zwiedzają fort .Robią foto na tle wysadzonej części koszar Fortu VII w Łobaczewie.Foto;29.07.2023 r.
Grupa z Warszawy.Foto;06.08.2023r
Foto;06.08.2023r.
Łabędź przy fosie-w oddaleniu,półkaponiera południowa.Foto;20.08.2023r.
Foto;27.08.2023r.
Foto;10.09.2023 r.
Foto;17.09.2023r.
Kolorem zielonym zaznaczyłem ścieżki-przedepty na terenie fortu.
Proszę zachować daleko idącą ostrożność.Wejście i chodzenie po ścieżkach na własne ryzyko i odpowiedzialność.Wrzesień 2023 r.
Młode łabędzie w fortecznej fosie.Foto;30.09.2023r.
Grupa wycieczkowa z Białej Podlaskiej.Foto;11.10.2023r.
Nowa ścieżka prowadząca ze schronu północnego do poterny centralnej.
Nowa ścieżka prowadząca od schronu północnego do poterny centralnej.Foto;8.11.2023r.
Nowa ścieżka prowadząca od schronu południowego do poterny centralnej.Foto;25.02.2024r
W fosie fortu pojawiła się pierwsza para łabędzi.Foto;25.02.2024 r.
Gniazdo łabędzi.Foto;30.03.2024r.
Foto;01.04.2024r.Prawdopodobnie -samica.
Foto;04.04.2024r.Prawdopodobnie-samiec.
Foto;06.04.2024 r.
Z drugiej strony fosy, samica siedząca na gnieździe.Na pierwszym planie samiec płynący do brzegu fosy.Foto;07.04.2024r.
Foto;13.04.2024r.
Fauna Fortu VII w Łobaczewie.Jaszczurka zwinka.Foto;28.04.2024r.
Foto;01.05.2024r.
Kaczorek na spacerze,na forcie.Foto;01.05.2024 r.
Foto;04.05.2024r.
Rodzice z małymi.Foto;05.05.2024r.
Rodzice i siedmioro małych.Foto;22.06.2024r.
Wjazd na teren fortu i na pierwszym planie-koszary.Foto;06.07.2024r.
Łabędzie w fortecznej fosie.Foto;06.07.2024r.
Przy ulicy Fortecznej.Foto;06.07.2024
Koszary. Foto;07.07.2024r
Łabędzie-cała rodzina, przy fortecznej fosie.Na dalszym planie fragment półkaponiery południowej fortu.Foto;07.07.2024r.
Foto;09.07.2024r.
Foto;10.07.2024r.
Foto;27.07.2024r.
Wczoraj-29.07.2024r pracownicy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z Lublina,zainstalowali w poternie centralnej-podziemnym chodniku fortu,schroniska dla nietoperzy.Oby służyły im one jak najdłużej!Foto;30/07.2024r.
Wycieczka z Kobylan.Foto;20.08.2024r.
Łabędzie przy fortecznej fosie.Foto;31.08.2024r.
Łabędzie w fosie- przy półkaponierze południowej.Foto;14.09.2024r.
Zebrałem i zgłosiłem do odbioru.Śmieci zebrane na terenie fortu w okresie letnim tego roku. Śmieci,graffiti i inne formy działania świadczą,że fort jest stale odwiedzany.Foto;26.09.2024r.
Wycieczka z Białej Podlaskiej.Foto;30.09.2024r.
Tekst i foto;Karol Niczyporuk
