W tym roku mija dziesięć lat od chwili, gdy śmiały pomysł, zrodził piękny czyn.
Grupa osób połączona społeczną więzią, ogarnięta impulsem działania, postanowiła przywrócić do życia i objąć społeczną opieką, starą Prochownię w Terespolu.
Obiekt ten po spełnieniu swojej funkcji militarnej, zaczął pełnić rolę magazynowo-gospodarczą, i chociaż został w 1992 roku wpisany do rejestru zabytków,to przebywając w nim i w jego otoczeniu odnosiło się wrażenie ,że został on pozostawiony, jakby na łasce losu.
Zabytek od dawna budził w nas niesłabnące zainteresowanie,ale dopiero w kilkanaście lat później, korzystając ze sprzyjających okoliczności, mogliśmy przystąpić do wspólnych działań.Wówczas nadszedł nasz czas. Czas działania. Przeszliśmy od słów do czynów.
Doniosła data w historii Ojczyzny-11 Listopada- Święto Niepodległości, stało się także wymownym Dniem Otwartym Prochowni w Terespolu: 11.11.2011 r.
Na jednym z roboczych spotkań z konserwatorem zabytków w Białej Podlaskiej,powiedział nam to co go nieraz martwiło: "W swojej długoletniej pracy zawodowej, zetknąłem się z wieloma inicjatywami społecznymi- próbami ratowania zabytków, ale niestety, najczęściej kończyły się one tylko- krótkotrwałym, słabnącym zapałem- słomianym ogniem."
Nam, te słowa, głęboko utkwiły w pamięci.
Ta rozmowa nas wzmocniła, zmobilizowała wewnętrznie, postanowiliśmy wzajemnie się wspomagać i przystąpić do skutecznych, długotrwałych działań.
Czy nam się powiodło- udało? Sądzę, że tak.
Jak oceniają to inni? Czas to pokaże.
Uważam, że w ciągu dziesięciu lat, my ludzie oddani idei społecznego działania (wolontariatu), wykonaliśmy czyn, który chlubnie wpisał się w historię naszego miasta. To dzięki naszej dobrowolnej, bezpłatnej i świadomej pracy na rzecz dobra ogółu i pomocy ludzi dobrej woli, Prochownia w Terespolu zaistniała ponownie, już w nowej kulturalnej roli i obecnie dostępna jest w realu i sieci.
Dzięki temu, że czas nam sprzyjał, wokół byli ludzie,którym obiekt ten nie był obojętny, chętni do pomocy, dzieło przez nas rozpoczęte nabrało rozpędu, zrodził się- u nas, korzystny okres dla fortyfikacji.
W atmosferze zwiększonego zainteresowania obiektami fortyfikacyjnymi, w Gminie Terespol, po wcześniejszej modernizacji, do funkcji kulturalnej zaadoptowano- Prochownię w Kobylanach.
Sześć lat temu społeczną opieką objęto Fort VII w Łobaczewie.W ramach tej opieki,w sezonie letnim wystawiana jest ekspozycja o obiekcie,udzielana informacja o nim, umożliwiane jest wejście do koszar,pielęgnowane są ścieżki spacerowe dla pieszych,uprzątane śmieci, itp..
Trzy lata temu zrewitalizowano Dzieło Międzyfortowe Kobylany I w Małaszewiczach Małych, które obecnie pełni funkcje Izby Pamięci z szerokim zakresem działania.
Wraz z Prochownią, także inne obiekty Twierdzy Brzeskiej, na naszym terenie, zostały "odkryte" jakby na nowo, zaczęto się nimi interesować i chętnie odwiedzać.
Mam nadzieję, że również pozostałym zabytkom architektury obronnej los będzie sprzyjał, wypracowane zostaną nowe koncepcje i scenariusze ich korzystnego zagospodarowania i tym samym zachowania w dobrej formie na dalsze lata.Obiekty te będą bardziej dostrzegane i obdarzane- w miarę możliwości- należną troską i zainteresowaniem.
Foto: 05.11.2011r.
Autor;Marek Pietrzela-Dziennik Wschodni.15 września 2011r.Foto: 07.10.2021 r
Prochownia w Kobylanach. Foto: 07.10.2021 r
Rewitalizacja Dzieła Międzyfortowego Kobylany I.Foto: 24.03.2018 r.Dzieło Miedzyfortowe Kobylany I. Foto: 07.10.2021 r.
Foto;26.10.2021r.Wywiady-udzielane, podczas podsumowania wyników Projektu "VELO FORT".
Więcej na ten temat; http://www.brestheritage.by/prezentacija-proecta-velofort-v-terespole/
http://kulturacyfrowa.org/projekty/velo-fort/
Koszary Fortu VII w Łobaczewie. Foto: 10.07.2021 r.
Foto: 09.08.2021 r.
Na terenie fortu pojawiła się nowa tablica informacyjna.Oby zbyt szybko nie zniknęła.Foto;grudzień 2021r.
Niestety...Już została uszkodzona.Foto;12.02.2022r.Tekst i foto: Karol Niczyporuk