piątek, 3 lutego 2017

Przed wojną.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, twierdze odziedziczone po zaborcach zostały przemianowane na- Obozy Warowne. Takim Obozem Warownym stała się Twierdza w Brześciu n/Bugiem. Nazwa Obóz Warowny Brześć wielokrotnie występuje we wspomnieniach, opisach i raportach.

 O ile przekazów ustnych i źródeł pisanych o samej Twierdzy  spotyka się wiele, to już o fortach i terenach na nich rozlokowanych, jest bardzo mało.
Dlatego też odnalezione- nawet drobne wzmianki,wieści o tych terenach są dla nas cenne i wzbudzają niezwykłą ciekawość.
W tym poście przedstawiam- taką odnalezioną wzmiankę, fragmenty wspomnień z 1939 roku, które chociaż w niewielkim stopniu lukę tę wypełniają.
Są to wspomnienia- Józefa Lecha, podoficera zawodowego w stopniu kaprala, który po marcowej mobilizacji 1939 roku został przeniesiony do nowo powołanego 9 Batalionu Saperów w Brześciu nad Bugiem.
        Oto fragment jego wspomnień:
"W dniu mobilizacji (25 marca 1939 r.) zaraz po umundurowaniu i uzbrojeniu pierwsza kompania odmaszerowała do nowego m.p. (miejsce postoju) w Łobaczewie koło Terespola w odległości kilku kilometrów od Twierdzy Brzeskiej. Wolny czas na nowym m.p. wykorzystano na uporządkowanie ewidencji i uzupełnienie sprzętu saperskiego.
W kwietniu 1939 r. kompania nasza otrzymała rozkaz budowy zaplecza magazynowo- warsztatowego na lotnisku w Małaszewiczach. Po wykonaniu zadania, na początku czerwca 5 lub 7 (dokładnej daty nie pamiętam), odmaszerowaliśmy do Brześcia i po załadowaniu sprzętu na rampie odjechaliśmy z całym batalionem do Bydgoszczy, a potem do Koronowa". Tam -"Pierwszego września 1939 r. o świcie, około godziny 5.00 obudził nas huk dział od zachodniej granicy..."*
      A oto fragment wspomnień dowódcy 9 Batalionu Saperów w Brześciu n/Bugiem-mjr Witolda Brzezińskiego:
"Po zmobilizowaniu 9 Baon Sap. (Batalion Saperów) został przesunięty 25 III z koszar w Brześciu do rejonu wsi Łobaczów, Łobaczów Nowy, Lechaty (Łobaczew Duży, Łobaczew Mały, Lechuty) wszystkie około 5 km na zachód od Brześcia n.B, w tym celu ażeby zwolnić koszary dla mobilizacji innych jednostek. W Łobaczowie(Łobaczewie) odbyła się przysięga 9 Batalionu na Sztandar 6BSap. (6 Batalionu Saperów) odebrana przez ppłk.Szuberta.
Na szczęście 9 Baon Sap. miał jeszcze czas aż do 5 czerwca na wewnętrzne zgranie i przeszkolenie rezerwistów. W tym celu urządziłem kilka ćwiczeń bądź pojedynczymi pododdziałami ,bądź całym batalionem. Należało przeszkolić motorzystów, szoferów (kierowców), obsługi ckm (ciężkiego karabinu maszynowego) i rkm (ręcznego karabinu maszynowego), łączności itp., a także oficerów w strzelaniu z pistoletów."*
W świetle tych wspomnień, rodzi się pytanie. Czy Fort w Łobaczewie był miejscem niektórych z tych zdarzeń?  Nie znam odpowiedzi na to pytanie. Mogę jedynie snuć domysły. Być może.

Słupek terenowy-Obóz Warowny Twierdza Brześć n/Bugiem.Pod wizerunkiem orła w koronie inicjały D O W-Dowództwo Obozu Warownego.Prawdopodobnie postawiony pod koniec lat 20-tych XX wieku. Słupek we wschodniej części Terespola. Foto: 2012 r. 
W 2013 roku w Białej Podlaskiej była prezentowana  wystawa- "Twierdza Brzeska 1921-1939."
 Wystawa zorganizowana przez Muzeum Twierdzy Brzeskiej- Brześć (Białoruś) w Prochowni w Terespolu. Maj- 2013r.


 Foto z tej wystawy.Podpis pod foto-Kobiety w zbrojowni Fortu VII (Łobaczew, Polska) Twierdza brzeska.Lata 20-ste XX wieku.

 Dyplom Strzelecki strzelca wyborowego z ciężkiego karabinu maszynowego.Kobryń dn.20/IX 1933r.Dowódca pułku-Klein Jan ppłk.Pieczątka okrągła-na obrzeżu napis-83 Pułk Piechoty-w środku godło państwowe.

Obwieszczenie o częściowej mobilizacji ,opublikowane w kwietniu  1939 r. Podpisane przez gen. brygady F. Kleeberga- Dowódcę IX Okręgu Korpusu w Brześciu n/Bugiem.
Dowód osobisty z okresu Polski międzywojennej.


Koszary Fortu VII w Łobaczewie.Foto;styczeń-luty 2017r.


*-Witold Brzeziński, Józef Lech-Wrzesień 1939r.9 Batalion Saperów.Str. 9 i 23.
Siedlce 2012.

Tekst i foto: K.Niczyporuk

środa, 4 stycznia 2017

Darów przybywa.

Apel o przekazywanie darów na rzecz Izby Pamięci w Prochowni w Kobylanach- wystosowaliśmy ponad rok temu. Skierowany był do mieszkańców Gminy i wszystkich ludzi dobrej woli, chętnych do podarunku. Cieszy nas bardzo, że mimo upływu czasu apel ten nadal spotyka się z żywym odzewem. Wiele osób na apel odpowiada bardzo aktywnie. Wyraża się to w tym, że chętnie odwiedzają "swoją" Prochownię. Przychodzą, oglądają, coś przynoszą i pytają- "czy to, też nadaje się do muzeum"?
Taka postawa jest godna uznania i pochwały. Może być wzorem -zachętą dla wielu. Może skłoni innych do zastanowienia się: czy zawieść daną rzecz na złom uzyskując grosze, wyrzucić na śmietnik?-czy nie lepiej jednak przekazać to do Prochowni?
 Tu za przekazany dar otrzymamy od Gminnego Centrum Kultury-w podziękowaniu, ciekawą książkę. Darczyńca jednocześnie będzie miał satysfakcję, że dołożył swoją małą cegiełkę- dar, do wspólnego dobra kultury w Gminie.  Darowana  rzecz będzie cennym eksponatem, który z ciekawością będą oglądać mieszkańcy i turyści.
Darów przybywa także, dzięki operatywności  kolegi Bogdana, który jest opiekunem Izby.
Jego wyjazdy z armatą do sąsiednich gmin i miejscowości, gdzie uatrakcyjnia lokalne uroczystości salwą armatnią, wielokrotnie kończą się przywiezieniem kolejnego daru. Także jego obecność na wielu imprezach i uroczystościach w kraju rozsławia Prochownię w Kobylanach. Wyrazem tego są; podziękowania, dyplomy uznania i wyróżnienia, które otrzymuje i pieczołowicie gromadzi w Prochowni.

PROCHOWNIA W KOBYLANACH- ZAPRASZA
 Prochownia w Kobylanach.Foto-grudzień 2016r.


Izba Pamięci w Prochowni w Kobylanach powiększa swoje zbiory.Tu mundury polskich formacji wojskowych.
Cennym eksponatem jest stary- nieużyteczny, nowo pozyskany ciężki karabin maszynowy konstrukcji Hirama Maxima.Foto-grudzień 2016 r.
Prawdopodobnie jest to "Rosyjski Maksym"wz.1910. Produkowane były  na licencji, w zakładach zbrojeniowych w Tule od 1904 roku. Na podstawie kołowej- z tarczą ochronną-przed zmontowaniem.
 "Maksym"-w innej wersji-na podstawie saneczkowej, podczas inscenizacji historycznej-"Bitwa pod Kobylanami-5.02 1919 r"Foto-listopad 2014 r.
 W jednej z sal gromadzone są stare rosyjskie samowary .Na tym foto jest ich dwadzieścia sztuk.
To już następny.W okresie sezonu turystycznego będzie ich więcej.
 Kolejny.


Samowar z- Fabryki Spadkobierców W.S.Bataszewa w Tule.Tuła-"Królestwo Samowarów".


 Punca-znak fabryczny na samowarach-Tuła.
Drugą połowę tej sali zajmują wagi szalkowe,których też przybywa.


 Waga z Fabryki Wag-Juliusza Sperlinga, założonej w 1856 r. w Warszawie.




Podstawy wielu wag są bardzo dekoracyjne.Często miejsce produkcji było wyrażone symbolem miasta.

 Waga-rok 1902.Do 5 kg-napis w jęz. rosyjskim.



Podziękowania, dyplomy uznania i wyróżnienia przyznane koledze Bogdanowi.

Dziękujemy i zapraszamy.

Tekst i foto;K.Niczyporuk

piątek, 16 grudnia 2016

Wesołych Świąt.

             

WESOŁYCH ŚWIĄT
      С НОВЫМ ГОДОМ И РОЖДЕСТВОМ
           MERRY CHRISTMAS




  * stroik na tle drzwi pancernych w jednej z kazamat koszar Fortu VII w Łobaczewie.

Stroik i foto: K.Niczyporuk               

piątek, 2 grudnia 2016

Wczoraj a dziś.

Zbliża się koniec roku i wypada podsumować, co w tym czasie zrobiono na forcie  w Łobaczewie. Rezultaty są raczej skromne, ale ważne, że są. Oczyszczanie fortu z dzikiej zieleni oraz plantowanie terenu są kontynuowane.* Te roboty  wykonano ręcznie.
Ziemia nawieziona w tym roku-w przyszłym, będzie wykorzystana  do mechanicznego plantowania terenu.Chciałoby się, aby postęp i zakres prac był większy, ale opieramy się na możliwościach takich jakie mamy.
Chciałbym, aby ten fort nie został zapomniany, by nie stał się wysypiskiem śmieci. Jeżeli ma to być ruina to i niech tak będzie, ale chciałbym, aby była to ruina zadbana. Wzorce do naśladowania są. Ale  aby chociaż się do nich zbliżyć- w kolejnych latach, należy fort intensywnie oczyszczać, nawozić ziemię, a teren plantować i plantować . Nie trzeba dużych nakładów- wystarczy  bardziej zadbać o obiekt, a będzie czyściej, bezpieczniej i o wiele ładniej.
Udział  w tym dziele ludzi z pasją, jest chwalebny-  nabiera wydźwięku pracy społecznej, ale o powodzeniu przedsięwzięcia decydują miejscowe władze; poprzez wsparcie, wytworzenie korzystnego klimatu akceptacji i wzajemnego zrozumienia.
Atmosfera zrozumienia, życzliwości i wsparcia jest i oby utrzymała się jak najdłużej.

 Proszę popatrzeć na  foto. Jak wyglądało to jakby" wczoraj"- a jak dziś.

Foto wykonane jakby" wczoraj"-rok 2015.


 Ciekawą niespodzianką jest ten- częściowo, odkryty element zabudowy. Znajduje się przed koszarami i wyglądem przypomina betonowy zbiornik - jak na razie, nieznanego  przeznaczenia?,z dobudowanym stopniem schodowym-włazem?Foto wykonane w listopadzie 2016 r.

Wcześniej-foto 2015r.
  Obecnie .Częściowo oczyszczony fragment wyburzonej części koszar.Foto- 2016 r.
Foto-2015 r
 To oczyszczona część koszar z drugiej strony-od przedpola. Widoczna  modernizacja fortu z ceglanego na betonowy i zerwane płyty betonowe tej części koszar.Foto-2016 r.


W okresie wiosennym występuje tu woda.Foto-kwiecień 2016r.
Usypana ścieżka.Foto-listopad 2016 r.
 Dalsza część tej ścieżki.

  Dalsza część  ścieżki- przejście od  kaponiery barkowej do schronu artyleryjskiego.Foto wykonane w listopadzie 2016 r.
Jakby" wczoraj".Foto-2015 r.
 Ścieżka przy schronie armatnim-obecnie.Foto-listopad 2016r.
Foto- grudzień 2016r
Foto-rok 2015.
Oczyszczany teren przy kaponierze barkowej-obecnie.
Wcześniej-rok 2015.

Oczyszczone wejście do kaponiery barkowej-obecnie.
 Wejście do kaponiery z drugiej strony.Foto-2015r.

 Oczyszczone wejście z drugiej strony.Foto-listopad 2016r.
Wcześniej.
Ścieżka do kaponiery barkowej z drugiej strony.
Foto wykonane w czasie zasypywania dołu przy ścieżce. Listopad 2016 r.


Dalej jest  nawożona ziemia. Jej rozplantowanie nastąpi w przyszłym roku.Foto rok-2016.
W czasie oczyszczania na terenie fortu znaleziono miedzy innymi: kawałek betonu asfaltowego, stare cegły z napisem БЛК1867, (BLK-Brześć Litewski Twierdza) kawałki skorupy pocisku, dwie łuski po starej amunicji karabinowej, kawałki drutu kolczastego, grube szkło jednolite i z wtopioną metalową siatką, drobne kawałki rury ceramicznej,stare gwoździe, odlewy ołowiane, mały kawałek blachy cynkowej,część starego zawiasu,gruby nit żelazny i inne przedmioty.

 Uwaga-fort można obejrzeć przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa. Wejście na teren fortu na własne ryzyko i odpowiedzialność.

*http://prochowniaterespol1.blogspot.com/2015/06/zmiany-na-forcie.html

Tekst i foto: K.Niczyporuk